ideaal bij restauratie van
etnografische en kunstobjecten

Dino-Lite digitale microscopen kunnen bij de restauratie van oudheidkundige objecten en kunst een uitkomst zijn. De detaillering van wat je ziet en de flexibele toepassingen maken deze mobiele microscoop tot een handige tool. Restauratoren van het Tropenmuseum ondervonden dat onlangs ook. Het Tropenmuseum in Amsterdam restaureerde begin dit jaar tien bisjpalen. Met de inzet van Dino-Lites kon het museumpubliek tot op houtvezel-niveau meekijken met de verrichtingen van de restauratoren. Bovendien bleek de Dino-Lite een waardevol instrument bij herstel op de vierkante millimeter.

Dodenverering

De tot tien meter hoge bisjpalen werden in de vorige eeuw gemaakt door de Asmat, een Papoea-volk in voormalig Nederlands Nieuw-Guinea. Met deze rijkversierde palen van nootmuskaathout worden tot op de dag van vandaag de doden geëerd. De bisjpaal zorgt ervoor dat de ziel van de overledene op kan stijgen naar het hiernamaals.

Kwetsbare materialen

Het Tropenmuseum heeft twaalf van deze palen uit de vorige eeuw. Tien zijn er gerestaureerd. Dat was vooral een kwestie van uiterst voorzichtig schoonmaken. Centimeter voor centimeter maakten de restauratoren de palen schoon met een zacht kwastje een zogenaamde droge restauratie sponse, specifiek uitgekozen voor de reiniging van dit object. Daarbij was het zaak de originele verflagen niet te beschadigen. De palen zijn namelijk beschilderd met natuurlijke pigmenten zoals gebrande oker en gemalen schelpen. Dat zijn kwetsbare materialen. Met een kwastje werd langs het hout gestreken, zodat het hout nauwelijks hoefde te worden aangeraakt, maar het vuil wél werd meegenomen.

Superflexibel

Precisiewerk dus. Het menselijk oog is niet in staat om langere tijd dit soort subtiele nuances waar te nemen. Een van de restauratoren: ,,Met de Dino-Lite microscoop konden we tijdens het schoonmaakwerk goed zien waar de grens lag tussen vuil, overschilderingen en de originele verflaag. Wij gebruikten deze microscoop voor en na het reinigen van het oppervlak. Het was de enige manier om de veranderingen goed te kunnen zien. De Dino-Lite bleek ook in dit opzicht superflexibel. Ook de timelapse-functie kwam tijdens het herstelproces goed van pas. Daarmee kon worden gedocumenteerd hoe laagje voor laagje naar de originele verflaag werd toegewerkt.

Meekijken op het scherm

De restauratie vond plaats in de Lichthal, de centrale hal van het museum. ,,Op die manier kon het bezoekend publiek makkelijk meekijken naar ons werk. Dat meekijken kreeg een extra dimensie doordat bezoekers op een scherm op detailniveau zagen wat wij al werkend in beeld kregen.’’ Dichterbij een restauratieproces kun je als museumbezoeker niet komen.

Toekomstige restauraties

De restauratoren van het Tropenmuseum maakten voor het eerst kennis met de mogelijkheden van de Dino-Lites. Ze zijn er blij mee, omdat vergrotingen van de details en de timelapse-functie hebben bijgedragen aan de kwaliteit van het restauratiewerk. Het museum laat op grond van deze ervaringen weten dat de Dino-Lites goed zijn in te zetten bij toekomstige restauraties. Het succesvolle restauratieproject in het Tropenmuseum onderstreept dat de Dino-Lites standaard een plek verdienen in het instrumentarium van de restaurator van kunst en van andere museale objecten.